Er is 300 miljoen euro geïnvesteerd en iedere maand betaalt de gemeente Groningen nog eens één miljoen euro aan rente. De ambitie om Meerstad te bouwen is er, maar de realiteit vereist wellicht een andere invulling van het project. Goedkopere huizen, of juist meer huizen en een kleiner meer zijn mogelijke aanpassingen. Voor de betrokken partijen is helemaal stoppen echter onbespreekbaar. Zo verwacht de gemeente Slochteren binnen twee, drie jaar nieuwe bewoners te hebben. Dat moet ook wel want de begroting is hierop gebaseerd. Er is echter een probleem: door de recessie is de vraag naar huizen klein. En dat komt een bouwproject van ruim 10.000 huizen niet ten goede. "Er wordt niet gebouwd als er geen vraag is, dat is duidelijk. Maar je moet wel je plannen klaar hebben, zodat je direct kunt gaan bouwen als er wel vraag is", verklaart Jan Kleine, directeur van Bureau Meerstad. Kleine draait er niet omheen en geeft toe dat het project onder druk staat. Maar hij wijst er tegelijkertijd op dat 'alle projecten nu onder druk staan'. Het plan was om dit jaar te beginnen met de verkoop van woningen, maar de verwachting is dat deze verkoop lager zal zijn dan geraamd. Kleine:
"Je moet meer lenen van de bank. Je doet investeringen en die moet je terugverdienen. Als dat langer duurt, moet je meer lenen. Dat betekent dat de financiering van het project een punt van discussie wordt." Simon Tichelaar is de directeur van projectontwikkelaar Hanzevast, één van de vier projectontwikkelaars. Ook hij verwacht voorlopig nog niet te gaan bouwen. "2009 is een verloren jaar, hopelijk wordt het in 2010 beter." Over de vertraging en de extra kosten maakt hij zich geen zorgen. "Desnoods doen we 30 of 40 jaar over het project. Je kunt de gemaakte kosten makkelijk terugverdienen." "Bij een project als Meerstad moet je durven te kijken naar de lange termijn", zo stelt de Groningse wethouder van ruimtelijke ordening Frank De Vries (PvdA). "Als je op voorhand alles in de vingers wilt hebben, dan heb je eigenlijk geen leven bij dit soort projecten en dan krijg je ze ook niet van de grond." Marc Calon, gedeputeerde voor de provincie Groningen (PvdA) ziet evenmin reden om nerveus te worden. "We hebben het project berekend op

3,5 procent rente en die is nu 1,75 procent. De kosten zijn dus niet hoger, maar juist lager." Niettemin moet Slochteren nu putten uit reserves. Wethouder Jan-Jakob Boersma van Economische Zaken (ChristenUnie) legt uit: "We hebben nu uitgaven die eigenlijk horen bij een gemeente met meer inwoners. Die extra inwoners hebben we pas over twee of drie jaar en dat verschil mogen wij compenseren met geld uit de reserves. Dit hebben we in overleg met de provincie afgesproken."

Ondanks de recessie en de problemen op de woningmarkt, zijn alle deelnemende partijen ervan overtuigd dat stoppen met het project onmogelijk en ook onverstandig is. Calon: "Meerstad gaat gewoon door. Gaat het ook in hetzelfde tempo door als we hadden gedacht? Nee, natuurlijk niet. Als je een plan maakt voor 20 à 25 jaar kan je niet verwachten dat je aan het begin zegt: 'Ik bouw dan 1000 huizen, en dan 1000 huizen'." Projectontwikkelaar Tichelaar beaamt dit. "Dat Meerstad uiteindelijk gebouwd zal worden,

staat vast. Oorspronkelijk was het idee om 500 tot 600 woningen per jaar te bouwen. Gemiddeld genomen is dat nog steeds de bedoeling, maar gezien de situatie op de woningmarkt worden nu eerst 300 woningen per jaar gebouwd. Het project vertraagt dus. We hebben nu al twee jaar vertraging opgelopen, en dat kost miljoenen. Maar deze extra kosten worden in de toekomst wel weer terugverdiend." Demograaf Viktor Venhorst schreef mee aan een rapport over de ontwikkeling van de woningbehoefte in de regio Groningen-Assen. De woningbehoefte waar Meerstad op is gebaseerd bestaat volgens Venhorst wel en verdwijnt ook niet door de recessie. "Wel kun je je voorstellen dat mensen in dit klimaat minder bereid zijn veel geld te steken in een huis. Het is dus mogelijk dat de behoefte aan goedkopere huizen toeneemt." De deelnemende partijen vinden het juist niet slim om meer goedkope woningen te bouwen. Calon: "Dat is wel het domste wat je nu kunt doen. We moeten vasthouden aan onze doelstellingen. We moeten de kostenstructuur goed in de gaten houden, dus zorgen dat het scherp gefinancierd is. En pas verdere kosten maken voor het woonrijp maken van woonwijken als we die huizen ook echt kunnen verkopen." Tichelaar ziet eventueel een vergroting van het aantal huizen als oplossing voor kostenoverschrijdingen. "Voor mijn part maken we dat meer een stuk kleiner. Of dat meer nu 654 hectare is of 576, dat merkt niemand. Maar dat betekent wel dat we op 60 hectare extra woningen kunnen bouwen. Dan hebben we alles opgelost wat we nu aan geld hebben verloren." De auteurs van dit verhaal zijn studenten van de masters-studie Journalistiek aan de Rijksuniversiteit Groningen

het geld Meerstad kent acht aandeelhouders. Samen ontwikkelen ze het gebied. Met name de gemeentes Slochteren en Groningen staan garant voor het kapitaal dat hiervoor is geleend. Geïnvesteerd: €300 miljoen Totale kosten: €3 miljard Rente gemeente Groningen: €1miljoen per maand. Risico voor leningen: €207 miljoen (stad) €100 miljoen (Slochteren) €6 miljoen (provincie Groningen)

de acht partijen Publiek: 1. Gemeente Groningen 2. Gemeente Slochteren 3. Provincie Groningen 4. Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Privaat: 5. Hanzevast ontwikkeling 6. AM Grondbedrijf 7. BPF Bouwinvest 8. Heijmans Vastgoedontwikkeling